Signalering financiële onmacht bij een cliënt
Als zorgverlener kun je een belangrijke signaleringsfunctie hebben als het gaat om financiële onmacht bij een cliënt.
Eerst een verhaal uit de praktijk:
“In mijn functie als belastingconsulent verzorgde ik ieder jaar de aangifte inkomstenbelasting voor mevrouw M. (85 jaar), een keurige, zeer verzorgde weduwe in goeden doen. Toen ik dit jaar bij haar kwam, had zij niet zoals gebruikelijk de benodigde stukken voor mij klaarliggen. In plaats daarvan lag er een ongeordende stapel paperassen. Ik was verbaasd, zo kende ik haar niet. Ik schrok pas echt toen ik de stukken ging bekijken. Er zaten verkeersboetes tussen, aanmaningen en brieven van deurwaarders. Hier was duidelijk iets aan de hand. Zij begreep de brieven niet meer, wist niet wat ze ermee moest. Toen ik een brief vond van haar autoverzekering dat ze geroyeerd zou worden wegens wanbetaling gingen echt de alarmbellen aan. Ze reed onverzekerd in haar auto rond en gezien de boetes kon ook getwijfeld worden aan haar rijvaardigheid. Hier moest iets aan gebeuren voor er slachtoffers zouden vallen. Maar wat?
Mevrouw M. wilde nooit dat haar kinderen betrokken zouden worden in haar financiën en zelf was ik gebonden aan geheimhoudingsplicht. Ter plaatse heb ik haar na enig aandringen zelf haar dochter laten bellen en de situatie aan de dochter uitgelegd. Gelukkig is zij al snel gekomen en heeft de familie de financiën verder opgepakt”
Dit verhaal heeft een aantal aspecten:
- 1. Schaamte
- Mevrouw M. had beginnende dementie. Ze begreep de brieven niet meer, schaamde zich daarvoor en heeft de brieven dan maar verstopt. De meeste bleven ongeopend met alle gevolgen van dien. Geruststelling is hier op zijn plaats. Mevrouw kon hier niets aan doen en hoeft zich niet te schamen, het is een gevolg van haar ziekte. Wel moest haar uitgelegd worden, dat het beter is als iemand anders haar financiën gaat regelen. Dat was voor mevrouw M. nog lastig om te accepteren.
- 2. Gevaar voor anderen
- Bekeuringen zijn tot daar aan toe, maar de gevolgen kunnen enorm zijn als mevrouw M. bijvoorbeeld een fietser had aangereden terwijl zij niet verzekerd was.
Het op tijd signaleren van financiële onmacht is dus niet alleen belangrijk voor de cliënt, maar ook voor zijn of haar omgeving.
Hoe kun je financiële onmacht signaleren?
Als zorgverlener bezoek je een cliënt om lichamelijke zorg te verlenen. Toch is het goed mogelijk dat je signalen oppakt dat een cliënt zijn financiën niet op orde heeft. Hieronder vallen uitspraken van de cliënt zelf, de telefoon niet durven opnemen eventueel in combinatie met nerveus gedrag, rondslingerende (ongeopende) brieven, brieven van incassobureaus of deurwaarders aan de deur. Negeer dit soort signalen niet, maar doe er iets mee!
Wat kun je doen als je als zorgverlener vermoedens hebt van financiële onmacht?
Ga eerst in gesprek met de cliënt en vraag terloops of het nog lukt om brieven te lezen en rekeningen te betalen. Vraag aan de cliënt of er een vertrouwd familielid is dat eventueel hierbij kan helpen. Indien dat niet het geval is kan, in overleg, de cliënt doorverwezen worden naar een bewindvoerder. Als de cliënt ontkent of tegenstribbelt kan melding van je vermoeden worden gedaan bij www.veiligthuis.nl, eventueel ook anoniem. Zij hebben de bevoegdheden om dit verder te onderzoeken.
Financiële onmacht melden via Omzorg
Zorgverleners die zorg via Omzorg verlenen moedigen wij aan om contact op te nemen met kantoor indien de situatie zich voordoet. Samen kunnen wij de gepaste vervolgstap bepalen en actie ondernemen.
Dit blog is tot stand gekomen in samenwerking met Ellen Aries, bewindvoerder bij Bilancio Budget